Cách
mạng công nghiệp lần thứ tư (4.0) là một chặng đường với đột phá của các công
nghệ số dẫn đến sự thông minh hóa mọi mặt của xã hội. Chuyển đổi số chính là
cách đi trong chặng đường phát triển thời Cách mạng công nghệ 4.0, và là cơ hội
vô giá để phát triển đất nước.
* Chuyển đổi
số là gì?
Chuyển đổi số là sự tích hợp đầy đủ các công nghệ kỹ
thuật số vào tất cả các lĩnh vực của một doanh nghiệp, ứng dụng các công nghệ
để thay đổi cách thức vận hành, mô hình chuyển đổi số trong kinh doanh và đem
đến những giá trị mới cho khách hàng của doanh nghiệp.
Đối với Việt Nam, “chuyển đổi số” còn được hiểu theo nghĩa
là quá trình thay đổi mô hình doanh nghiệp từ dạng truyền thống sang dạng doanh
nghiệp số.
Dựa trên những ứng dụng công nghệ
mới, Internet, điện toán đám mây…. Để thay đổi phương thức điều hành, lãnh đạo,
quy trình thực hiện.
Chuyển đổi số là việc vận dụng tính luôn đổi mới, nhanh
chóng của công nghệ kỹ thuật để giải quyết vấn đề.
Khái niệm này được ra đời trong thời đại bùng nổ Internet,
mô tả những hoạt động đổi mới một cách mạnh mẽ và toàn diện trong cách thức hoạt
động của toàn doanh nghiệp, ở tất cả những khía cạnh như cung ứng, sản xuất,
hợp tác, mối quan hệ khách hàng hoặc thậm chí là tạo ra những doanh nghiệp mới
với cách thức hoạt động mới mẻ hoàn toàn.
Chuyển đổi số không chỉ tác động đến những tổ chức hay doanh
nghiệp mà còn tác động đến những nhóm đối tượng khác xoay quanh như là khách
hàng, đối tác, nguồn nhân lực, kênh phân phối,…
Hiện nay, chuyển đổi số đang được ứng dụng rộng rãi và đa
lĩnh vực trong cuộc sống.
1. Chính quyền số: Chuyển đổi số là việc
ứng dụng công nghệ thông tin vào việc quản lý, hoạt động cũng như theo dõi của
các cơ quan, ban ngành.
Chuyển đổi số sử dụng dữ liệu và hệ thống công nghệ số nhằm
thay đổi trải nghiệm người sử dụng với các dịch vụ công do Nhà nước cung cấp.
Việc thay đổi hệ thống công nghệ cũng làm thay đổi nghiệp vụ, mô hình và phương
thức hoạt động của bộ máy cơ quan nhà nước.
2. Xã hội số:
Được thể hiện trên các lĩnh vực như:
- Công dân số: là công dân có khả năng truy cập các nguồn
thông tin số, khả năng giao tiếp trên môi trường số, kỹ năng số cơ bản, mua bán
hàng hóa trên mạng, chuẩn mực đạo đức trong môi trường số, bảo vệ thể chất và
tâm lý trước các ảnh hưởng từ môi trường số, quyền và trách nhiệm trong môi
trường số, định danh và xác thực, dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư trong môi
trường số.
- Y tế số: Là khám chữa bệnh từ xa, phân tích, giải mã bản
đồ gen để từ đó cung cấp thuốc men và dịch vụ y tế được cá thể hóa cho mỗi
người dân.
- Giáo dục số: là người học nghe giảng bài trực tuyến và
trao đổi bài trực tuyến
- Xã hội số là xã hội có công dân số tham gia vào quá trình
y tế số, giáo dục số, giao tiếp xã hội trên môi trường số
3. Kinh tế số: Là
phát triển doanh nghiệp công nghệ số, chuyển dịch vụ từ lắp ráp, gia công về
công nghệ thông tin sang làm sản phẩm công nghệ số, công nghiệp 4.0, phát triển
nội dung số, công nghiệp sáng tạo, kinh tế nền tảng, kinh tế chia sẻ, thương
mại điện tử và sản xuất thông minh, tạo ra sản phẩm Make in VietNam.
Kinh tế số gồm những ngành công nghiệp công nghệ số, ngành
công nghiệp viễn thông, ngành bán hàng hóa dựa trên các nền tảng công nghệ số
mà ta vẫn gọi là thương mại điện tử, ngành bán dịch vụ dựa trên các nền tảng số
mà ta vẫn gọi kinh doanh số như dịch vụ đặt phương tiện giao thông, dịch
vụ đặt nhà hàng, khách sạn.
* Lợi ích của chuyển đổi số.
Chuyển đổi số giúp người dân bình đẳng về cơ hội tiếp cận
dịch vụ, đào tạo, tri thức, qua đó giúp thu hẹp khoảng cách số thông qua việc
phát triển chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
- Chính phủ số nhờ dữ liệu số và công nghệ số thấu hiểu
người dân hơn, vì vậy, cung cấp dịch vụ số tốt hơn, chăm sóc người dân tốt hơn.
Ví dụ: Một đứa trẻ khi sinh ra được cấp một mã định
danh duy nhất, đến kỳ thì gia đình nhận được thông báo đi tiêm phòng từ chính
quyền, đến tuổi đi học thì chính quyền dựa trên số liệu dân cư để quyết định
phân bổ cơ sở vật chất của các cơ sở giáo dục, tránh nơi bị thừa, nơi lại
thiếu. Khi dịch bệnh bùng phát thì kịp thời nhận được cảnh báo, chăm sóc y tế.
- Kinh tế số cho phép mỗi người dân có thể tiếp cận toàn bộ
thị trường một cách nhanh chóng theo cách chưa từng có. Nếu như trước đây,
người dân mang hàng ra chợ bán thì chỉ tiếp cận được vài chục đến vài trăm
người trong khu vực địa lý hạn chế của mình. Còn hiện nay, với thương mại điện
tử, người dân có thể bán hàng cho hàng triệu người, trên toàn thế giới.
Mỗi người dân với một chiếc điện thoại thông minh, mỗi hộ
gia đình một đường cáp quang là có thể trở thành một doanh nghiệp, là có thể
tiếp cận cả thế giới.
- Chuyển đổi số trong xã hội nhằm hình thành xã hội số.
Xã hội số, xét theo nghĩa rộng, là bao trùm lên mọi hoạt động của con người.
Động lực chính của xã hội số là công nghệ số, dựa trên sự tăng trưởng thông
tin, dữ liệu một cách nhanh chóng, làm thay đổi mọi khía cạnh của tổ chức xã
hội, từ chính phủ, kinh tế cho tới người dân. Xã hội số, xét theo nghĩa hẹp,
gồm công dân số và văn hóa số.
Chuyển đổi số có thể giúp xóa nhòa khoảng cách địa lý, mang
đến cơ hội bình đẳng cho người dân về tiếp cận dịch vụ, mang lại một loạt những
tiến bộ lớn về chất lượng cuộc sống. Người dân có thể sống khỏe mạnh hơn nhờ
các hình thức chăm sóc y tế kịp thời, vui vẻ hơn với các hình thức giải trí đa
dạng và an toàn hơn.
* Tầm quan trọng của chuyển đổi số.
Chuyển đổi số đang ngày một thay đổi nhận thức của những nhà
lãnh đạo, những người có khả năng quyết định hướng đi và khả năng chuyển đổi
thành công của tổ chức. Bộ máy chính quyền của nhiều quốc gia sau khi nhận ra
tầm quan trọng của chuyển đổi số trong việc gia tăng hiệu quả hoạt động và đảm
bảo an ninh quốc gia, đã lập tức bước vào một “cuộc đua” mới trong việc áp dụng
chuyển đổi số.
Những lợi ích dễ nhận biết nhất của chuyển đổi số đối với
doanh nghiệp đó là cắt giảm chi phí vận hành, tiếp cận được nhiều khách hàng
hơn trong thời gian dài hơn, lãnh đạo ra quyết định nhanh chóng và chính xác
hơn nhờ hệ thống báo cáo thông suốt kịp thời, tối ưu hóa được năng suất làm
việc của nhân viên... những điều này giúp tăng hiệu quả hoạt động và tính cạnh
tranh của tổ chức, doanh nghiệp được nâng cao.
Tận dụng các nền tảng công nghệ sẽ giúp các doanh nghiệp cải
thiện được nhiều lĩnh vực và hướng đến 5 mục đích cuối cùng của chuyển đổi số,
đó là: Tăng tốc độ ra thị trường; Tăng cường vị trí cạnh tranh trên thị trường;
Thúc đẩy tăng trưởng doanh thu; Tăng năng suất của nhân viên; Mở rộng khả năng
thu hút và giữ chân khách hàng.
Trong khi đó đối với con người bình thường, chuyển đổi số
làm thay đổi cách chúng ta sống, làm việc và giao dịch với nhau. Còn đối với
nhà nước, chuyển đổi số dùng dữ liệu và công nghệ số để thay đổi trải nghiệm
người dùng với các dịch vụ do nhà nước cung cấp, thay đổi quy trình nghiệp vụ,
thay đổi mô hình và phương thức hoạt động của cơ quan quản lý nhà nước.
Qua những những lợi ích trên, chúng ta có thể thấy được tầm
quan trọng của việc chuyển đổi số ảnh hưởng đến các cơ quan Nhà nước và doanh
nghiệp như thế nào. Việc chuyển đổi số không chỉ giúp doanh nghiệp đổi mình và
tiếp tục phát triển, nó còn góp phần vào quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa
của đất nước.
Có thể nói để chuyển đổi số thành công cần sự quyết tâm của
toàn thể nhân dân, hệ thống chính trị, mỗi cán bộ, đảng viên phải tích cực, chủ
động học hỏi, nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, trình độ công
nghệ thông tin, sẵn sàng tham gia và phục vụ thành công chuyển đổi số, là yếu
tố đảm bảo sự thành công của công cuộc chuyển đổi.